Nguy cơ ung thư từ polyp đại tràng

Polyp đại tràng là gì?

Polyp đại tràng là một khối nhỏ các tế bào hình thành trên niêm mạc đại tràng (ruột già). Khối u này có thể lành tính hay ác tính, có cuống hoặc không với nhiều kích thước, số lượng khác nhau.

Hầu hết các polyp đại tràng là vô hại nhưng qua thời gian. Tuy nhiên, một số polyp đại tràng có thể phát triển thành ung thư đại tràng, gây tử vong khi được tìm thấy ở giai đoạn muộn của nó. Có thể có 1 hoặc nhiều polyp ở đại tràng. Bất cứ ai cũng có thể bị polyp đại tràng.

Polyp đại tràng là một trong những căn bệnh âm thầm, triệu chứng không rõ ràng, nhiều người thường phát hiện khi đi nội soi hoặc khám sức khỏe định kỳ.

Số người mắc Polyp đại tràng tại Việt Nam hiện nay chiếm 10-12%, phổ biến trên 40 tuổi. Những năm gần đây tỷ lệ người mắc có dấu hiệu trẻ hóa. Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến hình thành polyp đại tràng là do đột biến gen làm các tế bào phát triển không bình thường.

Các yếu tố nguy cơ gây polyp đại tràng là gì?

Những yếu tố nguy cơ bao gồm:

• Tuổi: Polyp được tìm thấy trong khoảng 15-20% dân số trưởng thành. Nói chung, polyp phổ biến hơn ở những người trên 50 tuổi, độ tuổi mà các bác sĩ khuyên bệnh nhân kiểm tra polyp đại tràng.
• Người có tiền sử polyp hoặc ung thư đại tràng có nhiều khả năng bị polyp. Bạn cũng có nhiều nguy cơ có polyp đại tràng nếu bạn bị ung thư buồng trứng hoặc tử cung trước tuổi 50.
• Hút thuốc và uống rượu.
• Không tập thể dục, thừa cân.
• Viêm ruột chẳng hạn như viêm loét đại tràng và bệnh Crohn.
• Bệnh sử gia đình. Bạn có nhiều khả năng mắc polyp đại tràng hoặc ung thư nếu bạn có cha mẹ, anh chị em ruột hoặc con mắc bệnh. Nếu nhiều thành viên trong gia đình bị polyp, nguy cơ của bạn thậm chí còn cao hơn. Ở một số người, mối liên hệ này là không di truyền.
• Người Mỹ gốc Phi có nguy cơ cao mắc bệnh ung thư đại tràng (hiếm).
• Đái tháo đường type 2 không được kiểm soát tốt.
• Polyp di truyền: Bệnh hiếm gặp, ở người thừa hưởng đột biến gen gây ra polyp đại tràng. Nếu bạn có một trong những đột biến di truyền, bạn có nguy cơ phát triển bệnh ung thư đại trực tràng cao hơn. Tầm soát và phát hiện sớm có thể giúp ngăn ngừa sự phát triển, lây lan của những ung thư này.

Ngăn ngừa nguy cơ ung thư bằng nội soi đại tràng

Để kiểm tra polyp lành tính hay ác tính bước đầu cần sử dụng các phương pháp nội soi phóng đại dải tần số hẹp (NBI) và nội soi phóng đại nhuộm màu. Kết quả xét nghiệm mô bệnh học giúp phát hiện tế bào ung thư sau cắt polyp hoặc sau sinh thiết polyp.

Có hai loại polyp đại trực tràng phổ biến nhất là polyp tăng sản, polyp u tuyến. Các polyp tăng sản sẽ không có nguy cơ biến chứng thành ung thư, nhưng các polyp u tuyến lại là tiền thân của hầu hết bệnh ung thư đại tràng. Để điều trị polyp lành tính, chuyên gia sẽ cắt bỏ ngay trong quá trình nội soi, thủ thuật tương đối đơn giản, nhanh chóng.

Những polyp có dấu hiệu bất thường cần lưu ý như: kích thước lớn, chân bám rộng, nhiều múi, có dấu hiệu loạn sản… Đối với những trường hợp này, bác sĩ sẽ theo dõi chặt chẽ, xử lý thận trọng bằng cách cắt hớt niêm mạc, mổ nội soi.. tùy từng trường hợp để lấy đi toàn bộ tổ chức nghi ngờ ung thư, ngăn ngừa sự phát triển ác tính. Tuy nhiên, phương pháp điều trị phức tạp, đòi hỏi bác sĩ trình độ chuyên môn cao, thiết bị máy móc hiện đại vì nếu tổ chức loạn sản không được loại bỏ triệt để, có thể khiến quá trình ung thư hóa diễn ra nhanh hơn.