Hội chứng ngón tay cò súng là một bệnh thường gặp ở bàn tay, gây cản trở chuyển động của ngón tay và khiến ngón tay của người bệnh khó gập lại hoặc duỗi ra. Nếu không điều trị kịp thời và đúng cách, người bệnh sẽ không thể co duỗi ngón tay, không thể cầm nắm… Sinh hoạt và công việc bị ảnh hưởng rất nhiều.
1. Hội chứng ngón tay cò súng là gì?
Hội chứng ngón tay cò súng còn có những tên gọi khác là hội chứng ngón tay bật, ngón tay lò xo, viêm bao gân gấp, từ tiếng Anh là trigger finger – là tình trạng đau ở ngón tay khi co duỗi ngón tay, nó có thể xảy ra ở bất cứ ngón tay của bàn tay: ngón cái, ngón nhẫn, ngón giữa. Ngón tay bị bệnh khi co vào sẽ rất khó duỗi ra và bị kẹt ở tư thế như bóp cò súng, khi được kéo ra thì nó phát ra tiếng kêu “cục”, nếu như bị nặng và để lâu không điều trị thì nó sẽ bị khoá chặt ở tư thế cong.
Các mô liên quan tới việc gập và duỗi ngón tay ở bàn tay và cánh tay bao gồm:
- Gân – một mô sợi liên kết các cơ và xương
- Ròng rọc – những dây chằng giữ cho gân nằm chắc trên xương
Gân được bao quanh bởi một lớp mô gọi là màng hoạt dịch, một loại màng bôi trơn bao quanh vùng khớp, cho phép gân có thể trượt lên trượt xuống dễ dàng. Hội chứng ngón tay cò súng xảy ra khi tình trạng viêm làm hẹp lại không gian bên trong lớp màng bao quanh gân gấp (gân nối các cơ của cẳng tay với xương) ở ngón tay bị tật.
Tình trạng viêm thường xảy ra nhiều nhất tại khu vực mô ròng rọc A1 ở gốc ngón tay trong lòng bàn tay. Nguyên nhân là do màng hoạt dịch của gân gấp bị sưng lên giống như một cục u, cục bướu nhỏ. Khi ngón tay bị tật được duỗi ra, mô ròng rọc dày lên bắt vào cục u vì gân phải cố trượt qua lớp màng. Cục u bị kẹt lại khiến cho ngón tay bị khóa ở tư thế uốn gập. Khi ta dùng nhiều lực hơn để duỗi thẳng ngón tay, cục u sẽ bật qua mô ròng rọc, gây ra hiện tượng ngón tay cò súng. Trong trường hợp sưng gân và co màng nghiêm trọng, bạn thậm chí còn không thể uốn cong hoàn toàn ngón tay bị tật.
2. Triệu chứng của hội chứng ngón tay cò súng là gì?
Triệu chứng ban đầu có vẻ không nghiêm trọng nhưng dần dần, những triệu chứng này sẽ trở nên nặng hơn. Hội chứng ngón tay cò súng thường xảy ra vào buổi sáng khi bạn nắm lấy một thứ gì đó hoặc khi bạn duỗi thẳng ngón tay của mình.
Các triệu chứng bao gồm:
- Cứng khớp ngón tay, đặc biệt là vào buổi sang
- Cảm giác bật hoặc tách đau đớn khi bạn uốn gập hoặc duỗi thẳng một ngón tay
- Đau nhức hoặc sưng tấy ở trong lòng bàn tay, tại gốc ngón tay bị tật
- Ngón tay bị tật bị cứ giữ nguyên tư thế bị uốn gập, sau đó đột ngột bật thẳng ra
- Ngón tay bị tật bị khóa ở tư thế bị uốn gập và bạn không thể duỗi thẳng ra được
3. Ai dễ bị mắc hội chứng ngón tay cò súng và tại sao?
Hội chứng ngón tay cò súng thường liên quan tới tuổi tác và bệnh trạng mà người bệnh hiện đang mắc phải, chẳng hạn như đái tháo đường, thấp khớp và gút. Tuy nhiên, trong hầu hết các trường hợp, nguyên nhân của hội chứng ngón tay gập vẫn chưa được làm rõ. Dưới đây là một số yếu tố làm tăng khả năng mắc hội chứng ngón tay cò súng:
- Thông thường hơn, ngón tay cò súng diễn ra đối với những ngón tay hay vận động nhiều, chẳng hạn như ngón cái, ngón trỏ. Bệnh có thể xuất hiện cùng một lúc nhiều ngón tay và có thể xảy ra trên hai bàn tay cùng một thời điểm.
- Nắm chặt thường xuyên một vật cứng trong tay, chẳng hạn như trang thiết bị điện, nhạc cụ thì ngón tay cò súng dễ dàng xảy ra hơn.
- Bạn có nguy cơ cao hơn nếu như bạn có vấn đề về sức khoẻ, như bệnh đái tháo đường, viêm đa khớp, những bênh nội tiết, những bệnh nhiễm trùng như lao.
- Giới tính nữ gặp nhiều hơn nam.
4. Nếu bị hội chứng ngón tay cò súng, tôi có cần tới gặp bác sĩ hay không?
Bạn nên đi khám càng sơm càng tốt, càng để lâu, bệnh sẽ gây ra càng nhiều đau đớn và bất tiện. Khi bệnh ở giai đoạn sớm, nhẹ, việc điều trị sẽ đơn giản hơn, hiệu quả hơn và ít tón kém hơn.
5. Hội chứng ngón tay cò súng được chẩn đoán bằng cách nào?
Đầu tiên, trước khi tiến hành khám tay, bác sĩ phẫu thuật sẽ cần nắm được bệnh sử đầy đủ của bạn. Mức độ nghiêm trọng của hội chứng ngón tay cò súng và tình trạng của bạn được bác sĩ chia ra như sau:
| Cấp độ I | Đã có những bằng chứng cho thấy tình trạng viêm ở vùng mô ròng rọc A1 của ngón tay bị tật nhưng lại không phát hiện thấy tình trạng bật ngón rõ ràng |
|---|---|
| Cấp độ II | Đã có những bằng chứng cho thấy tình trạng viêm ở vùng mô ròng rọc A1 của ngón tay bị tật với tình trạng bật ngón rõ ràng khi bệnh nhân được yêu cầu duỗi thẳng ngón tay đang trong tư thế gập lại hoàn toàn |
| Cấp độ III A | Cấp độ II cũng cho thấy những quan sát tương tự, nhưng ngoài ra, bệnh nhân còn không thể chủ động duỗi hẳn ngón tay vì ngón tay bị khóa ở vị trí uốn gập và chỉ có thể duỗi khi dùng tay còn lại để gỡ ra |
| Cấp độ III B | Bệnh nhân không thể gập ngón lại hoàn toàn do bị viêm nặng ở vùng mô ròng A1 |
| Cấp độ IV | Xuất hiện biến dạng uốn gập cố định tại vùng khớp gian đốt gần do tình trạng viêm kéo dài |
6. Làm thế nào để điều trị hội chứng ngón tay cò súng?
Có 3 cách để chữa chứng ngón tay cò súng:
– Phương pháp điều trị không cần phẫu thuật, không xâm lấn
Với phương pháp này, bệnh nhân phải dùng liệu trình thuốc chống viêm không chứa steroidal kết hợp với việc trị liệu tay, nẹp tay và điều chỉnh hoạt động. Nhìn chung, phương pháp này chỉ được áp dụng cho bệnh nhân mắc hội chứng này lần đầu hoặc bệnh nhân đang trong cấp độ I hoặc giai đoạn đầu của cấp độ II.
– Phương pháp điều trị không cần phẫu thuật, có xâm lấn
Với phương pháp này, cần phải tiêm trực tiếp vào vùng màng bao quanh gân gấp. Thuốc tiêm có chứa hỗn hợp chất gây tê cục bộ và chế phẩm corticosteroid. Hỗn hợp này sẽ giúp chữa viêm ở vùng mô ròng rọc A1 và giảm nhẹ hội chứng ngón tay cò súng. Hiệu quả có thể ngắn hoặc lâu dài và luôn có khả năng tái phát bệnh.
Tuy nhiên không nên tiêm quá nhiều lần. Các bác sĩ phẫu thuật tay chỉ khuyến khích tối đa 2 lần tiêm vào 1 ngón tay bị tật, trừ ngón út thì chỉ tiêm 1 lần. Người ta tin rằng corticosteroid có thể gây yếu gân và dẫn tới vỡ (rách) gân nhẹ nếu tiêm chất này quá nhiều lần. Phương pháp điều trị này được khuyến khích sử dụng nếu phương pháp không xâm lấn không có hiệu quả và áp dụng cho bệnh ở cấp độ II hoặc III.
– Can thiệp phẫu thuật
Với phương pháp này, vùng mô ròng rọc A1, mô ròng rọc hình tròn và thậm chí một phần của mô ròng rọc A2 được cắt bỏ thông qua một đường rạch nhỏ ở gốc ngón tay.
Việc tái phát hội chứng ngón tay cò súng sau khi phẫu thuật là rất hiếm gặp. Khi bệnh ở cấp độ IV, bác sĩ có thể thực hiện thêm một thủ thuật để giải phóng khớp gian đốt gần, khớp nối giữa các xương ngón tay giúp ngón có thể uốn gập vào trong lòng bàn tay (mà hiện tại đang bị mắc kẹt do khớp bị cứng lại từ lâu).
7. Khi bị hội chứng ngón tay cò súng, tôi nên tới gặp bác sĩ chuyên khoa nào?
Tốt nhất là bạn hãy tới gặp bác sĩ nội khoa hay ngoại khoa, người có kinh nghiệm trong việc giải quyết các vấn đề của ngón tay, cổ tay và bàn tay, đặc biệt là các bác sĩ có kinh nghiệm lâu năm, chuyên điều trị hội chứng ngón tay cò súng. Các bác sĩ này sẽ có đầy đủ các kiến thức và kỹ năng để xử lý mọi cấp độ của hội chứng ngón tay cò súng.
Tốt nhất, bạn nên tới những cơ sở y tế chuyên điều trị hội chứng ngón tay cò súng, họ có nhiều kinh nghiệm và có đầy đủ các chuyên khoa có kinh nghiệm trong việc phối hợp điều trị như: Vật lý trị liệu, điều trị nội khoa và phẫu thuật trong trường hợp cần. Nếu cần phẫu thuật, các bác sĩ có kinh nghiệm sẽ thực hiện quy trình mổ một các bài bản và tỉ mỉ để giải quyết hội chứng này, sẽ hạn chế tối đa các biến chứng, và vết mổ cũng ít để lại sẹo hơn (Vết mổ trên da được rạch theo các đường nếp nhăn tự nhiên).
Nếu bạn có các thắc mắc cần giải đáp về bệnh ngón tay cò súng, bạn đừng ngần ngại gọi điện tới số Tổng đài tư vấn của Phòng khám đa khoa – Công ty TNHH Bệnh Viện Thánh Mẫu để được bác sĩ chuyên khoa tư vấn cụ thể: (028)38652225
8. Nguồn tham khảo:
- One shot cure for trigger finger. (12/06/2015). Truy cập ngày 05/12/2018 từ http://www.asiaone.com/health/one-shot-cure-trigger-finger
- Trigger Finger. (n.d.). Truy cập ngày 05/12/2018 từ https://www.webmd.com/rheumatoid-arthritis/guide/trigger-finger#1
- Trigger Finger. (n.d.) Truy cập ngày 05/12/2018 từ https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/trigger-finger/symptoms-causes/syc-20365100
Nguồn: Theo mountelizabeth